Мынгые суфлете ку интерпретаря са

Музика ши традицииле популаре репрезинтэ елементул дефиниториу ал културий молдовенешть. Прин интермедиул лор, попорул ностру ышь експримэ букурииле, тристециле ши ышь аратэ фрумусеця суфлетяскэ. Ачест лукру ни-л демонстрязэ ши интерпрета де музикэ популарэ Валентина Урсуляк ын кадрул унуй интервиу ексклусив оферит зиарулуй «Адевэрул Нистрян».

— Доамнэ Урсуляк, не-ам ынтылнит астэзь ын сала Институтулуй де Стат де Арте «А. Рубинштейн» дин Нистрения, унде активаць ка професор ши спер сэ «дескос» ун пик де секрете ши сэ не спунець, де унде луаць рэбдаря де а актива ын ачастэ функцие ши тотодатэ де а рэмыне солиста принчиалэ а Ансамблулуй де Стат де Данс ши Музикэ Популарэ «Виорика»?

— Ачесте доуэ активитэць сынт легате ынтре еле ши кум ну пот трэи фэрэ сченэ, аша ну пот трэи фэрэ активитатя педагоӂикэ. Ной тоць ну сынтем вешничь ши, активынд ла Институтул де Арте, дар ши ла шкоала де музикэ дин Бендер, вряу сэ лас ын урма мя оамень, каре вор пэстра ши вор промова култура ши традицииле национале молдовенешть. Кэч, чине, дакэ ну ной, ва фаче ачест лукру?

— Чине сынт ачеле «мэрцишоаре» ку каре се мындреште интерпрета ши педагогул Валентина Урсуляк?

— Мэ букур ку о плеядэ ынтрягэ де дисчиполь. Бунэоарэ, фостул меу елев, Генадие Кочебан, тынэр интерпрет де музикэ популарэ молдовеняскэ, анул ачеста ва абсолви факултатя де артэ вокалэ де ла Академия де Музикэ, Театру ши Арте Пластиче дин Кишинэу. О алтэ фостэ студентэ а мя, Мария Сырбу, де дой ань студиязэ музика класикэ ла Институтул де Арте дин Санкт-Петербург. Ла катедра де инструменте популаре молдовенешть авем секция «Канто популар», унде, фиреште, есте интегратэ ши кынтаря класикэ. Деши Мария а студият ла ной кынтекул популар, ла Санкт-Петербург а алес музика класикэ. Ачастэ фатэ ну есте доар талентатэ, чи ши фоарте фрумоасэ. Дрепт довадэ поате серви фаптул кэ а кыштигат ун конкурс де фрумусеце дефэшурат ын Русия ын 2019. Студентул меу а фост ши Артьом Демченко, артист емерит ал РМН, солистул Оркестрей Статулуй Мажор ал Арматей Нистрене. E ун бэят де трябэ ши мэ букур де сукчеселе луй. Интерпрета де музикэ популарэ Виорика Чиботару е тот о фостэ елевэ а мя. Май ам акум, ла анул патру, о студентэ, Силвия Осипов, каре тотодатэ есте солистэ а Ансамблулуй де Дансурь ши Музикэ Популарэ «Ватра» дин Тираспол. Вряу сэ сублиниез талентул луй Александру Балан, солист ал ансамблулуй муничипал «Приетения» дин Бендер. Ачештя сынт елевий мей каре ау алес ануме кариера вокалэ. Дар май ам фошть дисчиполь каре активязэ ши ын алте рамурь але културий.

— Че калитэць ар требуи сэ айбэ ун професор ка сэ реушяскэ сэ менцинэ атенция студенцилор, сэ поатэ дезвэлуи ачел дар ку каре ей сынт ынзестраць?

— Ын примул рынд, професорул требуе сэ фие ынармат ку ун кар де рэбдаре. Кэч, ну ын задар се спуне: ку рэбдаря тречь ши маря…

— Дар Д-стрэ аць авут ун професор пентру каре аць манифестат о предилекцие, ун респект деосебит, каре а штиут сэ вэ цинэ апроапе ши сэ вэ коинтересезе ын лекция пе каре ва предат-о?

— Сынт де баштинэ дин сатул София, районул Дрокия. Ши деоарече май апроапе де сатул натал ера орашул Бэлць, ам абсолвит факултатя «Дирижат корал» де ла Колеӂиул де Музикэ ши Педагоӂие. Ын колеӂиу ам авут ун професор де вокал, Доамне, кяр ерам ындрэгоститэ де ел! Ый спуня Александру Боксан ши не преда кынтаря класикэ. Ера ун бэрбат фрумос, ыналт, кынта ын театрул де оперэ дин Кишинэу ши веня спечиал ши не да лекций де вокал. Мэ букур кэ ам авут норокул сэ фиу елева луй. Домнул Александру Боксан а фост чел каре мь-а пус вочя.

— Ши ла шкоалэ кред кэ аць авут професорь каре в-ау ремаркат талентул?

— Вай, ын шкоалэ ерам чя май маре артистэ, партичипам ла тоате активитэциле културале организате. Кынтам ын оркестрэ ла виоарэ. М-а ынвэцат сэ мынуеск ачест инструмент кондукэторул оркестрей, Фьодор Патерэу, Думнезеу сэ-л ерте ши сэ-л одихняскэ! Ел мь-а пус виоара ын мынэ. Дупэ лекций май фэчям оре адэугэтоаре де виоарэ. Штиць ку чине? Ку ынвэцэторул де математикэ, Георге Спиридонович Албул. Думнялуй, пе лынгэ фаптул кэ ера ун путерник професор де математикэ, куноштя бине виоара, ши, пробабил, вэзынду-мь абилитэциле, се окупа ку мине дупэ лекций.

— Де унде вине талентул Валентиней Урсуляк? А кынтат чинева ын фамилия Д-стрэ?

— Тоць кынтау. Пе тата, Думнезеу сэ-л ерте, ну-л цин минте. А плекат дин вяцэ кынд авям вре-о патру анишорь. Мама, ынсэ, авя о воче минунатэ. Штия мулте бочете, кынта кынтече популаре. Принтре алтеле, кынта атыт мелодий популаре молдовенешть, кыт ши украинене. Сатул ностру ера ымпэрцит ын махалауа рушилор ши махалауа молдовенилор, ши мама ера дин партя русэ. Дар, де фапт, аколо трэяу мулць украинень, де ачея ши штия мулте мелодий украинене. Фоарте фрумос кынта пе ла сэрбэторь буника де пе мамэ, Пелагея Мутрук. Де асеменя, ку буникул Василе дансау фрумос. Челе доуэ сурорь але меле ау, де асеменя, ауз абсолут пентру музикэ, ынсэ ын вяцэ шь-ау алес алте домений де активитате. Дар еу ам урмат екземплул фрателуй май маре, каре а девенит ши ел музикант професионист ши а прегэтит о плеядэ ынтрягэ де тинерь музичиень.

— Штиу кэ мулць ань аць активат ла Бендер.

— Унспрезече ань, дин 1980 пынэ ын 1991. Инициал ам фост солистэ а оркестрей де музикэ молдовеняскэ «Стругураш» а Касей де културэ «П.Ткаченко», апой а ансамблулуй де музикэ ши дансурь «Приетения» де ла Чентрул де културэ ал комбинатулуй де мэтэсурь. Цин сэ ремарк фаптул кэ ла Бендер ам ынвэцат култура компортаментулуй артистулуй, ам ынвэцат кэ, фие кончертул ынтр-ун мик сэтук сау ынтр-о салэ маре де кончерт, артистул требуе сэ арэте перфект дин кап пынэ ын пичоаре. Ши ачест лукру ыл инсуфлу ши студенцилор мей. Ынаинте ка артистул сэ дескидэ гура, фемея сау бэрбатул интрэ пе сченэ — аша не ынвэца домнул професор Зарицкий. Ам респектат ынтотдяуна ачастэ регулэ, пентру кэ публикул ыл евалуязэ пе артист, ын примул рынд, дупэ фелул кум аратэ, апой дупэ кум кынтэ.

— Кум аць ажунс солиста принчипалэ а ансамблулуй «Виорика»?

— Ла ынчепутул анилор 1990 с-ау скимбат мулте ын вяца ноастрэ. Комбинатул де мэтасе а дат фалимент ши ну доар мунчиторий ау рэмас фэрэ де лукру, дар ши ной, артиштий. Не-ау салват нунциле. Нумай кэ нунциле де атунч ну ерау ка челе де азь. Кынтам тоатэ ноаптя афарэ, де ера ӂер сау норой. Ын скимб не ынтрециням фамилииле. Требуе сэ спун кэ интерпреций ноштри де музикэ популарэ сынт фоарте униць ши ну рэмын индиференць фацэ де проблемеле унуй сау алтуй артист. Ачест лукру а ши жукат, пробабил, ун рол мажор ын фаптул кэ ам ажунс ла Тираспол. С-а ынтымплат аста ын 1994. Персонал, ын мулте привинце, ый сынт рекуноскэтоаре регретатулуй Александру Галацан. Ел м-а сусцинут ла ынчепутул активитэций меле ын ансамблул «Виорика». Ку ачастэ екипэ ам кэлэторит жумэтате дин луме ши ам атинс челе май ыналте кулмь але креативитэций.

— Кынтечеле Д-стрэ де унде ле адунаць?

— Мулте кынтече ле-ам луат де ла мама ши ымпреунэ ку Александру Галацан ле оркестрам. Дакэ ну-й плэчя кынтекул каре ыл гэсям — ну-л оркестра. Ам кынтече компусе де фрателе меу. Апой, унде май аузь кыте о кынтаре фрумоасэ о май префачь, ка сэ-ць винэ дупэ стилул тэу ши о ей ын реперториу.

— Ын че се мэсоарэ сукчесул пентру Валентина Урсуляк?

— Cукчесул пентру мине есте апречиеря дин партя публикулуй. Дар, ка сэ фиу апречиятэ, де фиекаре датэ, кынд требуе сэ апар ын сченэ, мэ стрэдуй сэ арэт импекабил. Ши аста, вряу сэ вэ спун, есте о мункэ асидуэ де зи ку зи.

Лидия Перчун

Фото де аутор