Прин обстаколе, спре пьедестал…

Десеорь не плынӂем пе друмуриле проасте, каре зилник не стрикэ ынкэлцэминтя ши пнеуриле аутовехикулулуй. Ши рареорь не гындим ла ачей оамень, пентру каре друмуриле сынт о адевэратэ провокаре а вьеций, ун обстакол греу де околит. Дрепт ун мотив де а не аминти де ачешть оамень есте Зиуа Интернационалэ а Персоанелор ку Дизабилитэць Физиче, маркатэ ануал ын прима сэптэмынэ а луний дечембрие.

Се фак мулте, дар ну ши ындеажунс

Спре феричире, ын цара ноастрэ невоиле оаменилор ку дизабилитэць мереу сынт ын атенция ауторитэцилор. Анул 2018, ла инициатива президентулуй Вадим Красносельский, а фост декларат Ан ал Шанселор Егале. Атунч а фост адоптат програмул де стат привинд креаря унуй медиу акчесибил пентру тоць. Ын фиекаре ораш ши район ал републичий а фост нумит ун спечиалист каре теста друмуриле, рампеле ши алте инсталаций пентру персоанеле ку дизабилитэць. Потривит ачестора, кынд ворбим деспре акчесибилитате, не реферим ну нумай ла рампеле де ла интраря ын тоате организацииле комерчиале, административе сау институцииле де ынвэцэмынт, чи ши ла репарация тротуарелор, ка чей дин скаунул ку ротиле сэ ну май фие импушь сэ чиркуле пе каросабил (мулт май акчесибил пентру депласаре) ши ла ун аутобуз спечиализат пентру кэлэторииле ын скаунул ку ротиле. Деокамдатэ, пентру персоанеле ку дефичиенце моторий рэмыне о проблемэ кэлэтория ку транспортул публик пе териториул републичий ноастре. Екзистэ доар кытева тролейбузе модерне, каре диспун де рампе спечиале. Пентру а урка ын унул ка ачеста, оамений дин скаунул ку ротиле сынт невоиць сэ аштепте ла опририле дин ораш оре ынтреӂь. Е клар кэ ар путя апела ла такси, дар е ун лукру фоарте костиситор, пе каре ну фиекаре ши-л поате пермите. Пе лынгэ тоате, ын кадрул ачестор кэлэторий оамений дин ачастэ категорие мереу ау невое де ажутор ла ымбаркаре ши дебаркаре. Деачея мажоритатя лор ын презент ар вря сэ екзисте ун сервичиу де такси сочиал, каре ар диспуне де о инсталацие спечиалэ пентру транспортаря унуй асеменя тип де пасаӂерь.

Ку тоате ачестя…

… о маре парте динтре ей акчелерязэ ын диверсе домений ши девин о сурсэ де инспирацие прин куражул ши резилиенца де зи ку зи. Пе ей ну-й сперие нич кондицииле метео нефаворабиле, нич челе дин рутина котидианэ.

Ла ачест капитол ам путя ворби, де екземплу, деспре спортивий паралимпичь де ла клубул «Тирас-ракета», каре речент ау ревенит де ла Кампионатул Републичий Молдова де Пара Тенис де Масэ (29 ноембрие, ор. Кишинэу). Мажоритатя репрезентанцилор ачестуй клуб ау ревенит акасэ ку медалий: чинч де аур — Светлана Руссу (категория 8), Михаил Гребенюк (категория 8), Виталие Слипченко (категория 2), Анатолие Гетман (категория 7), Павел Топал (категория 3) ши уна де арӂинт — Лудмила Браилова (категория 4). Ун резултат ексчелент ал спортивилор нистрень ла Кампионатул Молдовей.

Тоць ей ау ун трекут спортив професионал, астэзь авынд статут де параспортив, дупэ че ау суферит диферите трауме. Фондаторул клубулуй, Дмитрий Лавров, де екземплу, а практикат спортул дин фраӂедэ копилэрие. А абсолвит пынэ ши интернатул спортив. Виса ла ун кампионат мондиал пентру атлець сэнэтошь. Дар, дин пэкате, плануриле и с-ау рэстурнат. Ын пара тенисул де масэ а венит ынкэ ын 2007. Атунч а респинс минӂя ку ракета пентру прима оарэ. А фэкут-о кам неындемынатик. Ынсэ, антренаментеле й-ау ажутат сэ девинэ маестру интернационал ал спортулуй, кампион мондиал ши ал Еуропей ши мултиплу кампион ал Федерацией Русе. Ла речентул кампионат думнялуй ну а партичипат, ын скимб ле-а фост алэтурь спортивилор де ла «Тирас-ракета», депласынду-се ку ей ла Кишинэу пентру а-й сусцине. Ни с-а дестэйнуит кэ а фост лунгэ ши ынкордатэ каля спре акчептаря челор че и с-ау ынтымплат, спре а се дескиде дин ноу оаменилор ши спре а се букура де вяцэ. А дескоперит инструментул нечесар, пентру а еши дин моментеле греле — мишкаря ши спортул.

«Екзистэ моменте ын каре о персоанэ требуе сэ-шь адуне тоатэ путеря ынтр-ун пумн. Те трезешть, дескизь окий ши примул тэу гынд есте сэ-ць везь де трябэ. Ын пофида плоий ши зэпезий, мерӂь ла антренамент, аштепць о орэ ши жумэтате тролейбузул ын друм спре салэ, яр дупэ антренамент стай ши те гындешть: «Че бине ле-ай реушит астэзь пе тоате ши дата виитоаре ле вей реуши! Кэч, прекум се спуне ын попор — ку мункэ ши дин пятрэ сторчь лапте», — не асигурэ ренумитул тенисмен.

 

Лилия Спеян

Фото де аутор