Деспре гуной

Дешеуриле де пропорций, сэ зичем мобила узатэ, прекум ши челе електриче сау електрокасничеле сынт арункате ын локурь неауторизате пе ынтрег териториул цэрий. Каре сэ фие кауза? Оаре ну екзистэ ун лок спечиализат? Сау мажоритатя с-а обишнуит сэ арунче гуноюл ла ынтымпларе?

Идея де а скрие ачест артикол а апэрут ын урма унуй каз, поате ридикол пентру уний ши, тотодатэ, трист пентру алций, ку каре не-ам конфрунтат речент. Дой вечинь, локатарий картиерулуй «Октомбрие», аскуншь де ынтунерикул нопций, дучяу ун фриӂидер векь спре рыпа дин апропиеря пьецей вестиментаре «Колкотовый».

Пе непринс де весте, ау фост оприць, атенцие (!) ну де милициень, чи де ун симплу тирасполян, каре й-а авертизат прекум кэ, дакэ ну фак кале ынтоарсэ, ый денунцэ ла ауторитэциле релеванте. Ынтре ей с-а апринс о чартэ грозавэ, каре май кэ ну с-а трансформат ынтр-о бэтае. Виноваций спуняу кэ сынт невоць сэ ынкалче леӂя, деоарече сервичиул спечиализат, ку каре ау ынкеят контрактул, есте респонсабил доар де депозитаря дешеурилор менажере солиде, яр пентру депозитаря дешеурилор марь сау а челор де конструкцие требуе семнат ун контракт апарте ши, евидент, сэ фие плэтитэ о сумэ суплиментарэ. Ла ачастэ експликацие опонентул лор а интервенит ку аргументеле сале. Бэрбатул й-а информат пе потенциалий инфракторь, кэ ын цара ноастрэ пентру арункаря гуноюлуй ла нимерялэ сынт превэзуте амензь дестул де конвингэтоаре (чирка 1000 де рубле), валоаря кэрора есте мулт май маре декыт а сервичиилор ку платэ. Думнялуй а екземплификат прин експериенца проприе. Дупэ че шь-а фэкут репарацие ла букэтэрие, а адунат 10 сачь де дешеурь де конструкцие. А апелат ла сервичиул спечиализат прин нумэрул де телефон, каре, потривит думнялуй, ушор поате фи гэсит ын интернет. Ын фине а плэтит 250 де рубле пентру машина арендатэ ши 100 де рубле пентру ынкэркаря гуноюлуй ын реморкэ. Дакэ ый пермитя сэнэтатя сэ ридиче греутэць, ар фи келтуит ку о сутэ де рубле май пуцин. Фэкынд калкулул резонабил, стэпынул фриӂидерулуй узат с-а май ынмуят ла суфлет. Мыния й-а трекут дефинитив, кынд опонентул луй й-а ворбит деспре о алтэ вариантэ де солуционаре а проблемей, фэрэ полуаря медиулуй ши интервенция бузунарулуй — сэ контактезе о фирмэ, каре се окупэ ку селектаря фьерулуй узат. Колабораторий ачестея десеорь умблэ пе ла каселе оаменилор ын кэутаря луй. Ей ну нумай кэ ну чер бань пентру транспортаря дешеурилор де метал, дар ынкэ ыць плэтеск кыте 3 рубле пентру 1 кг де фьер. Фапт уймитор, дар вечиний, ын челе дин урмэ, ау ынторс фриӂедерул акасэ, ынцелегынд кэ, ын лок де амендэ, пот кыштига бань.

Минунат ар фи дакэ ши ын цара ноастрэ, асеменя алтор цэрь чивилизате, ар функциона системул де ӂестионаре а дешеурилор ын аша мод, ка ачестя сэ фие колектате сепарат, о бунэ парте дин еле фиинд речиклате, компостате, яр ла гроапа де гуной сэ мяргэ, ка ын Ӂермания, доар 3% дин 100%. Ын ачест сенс ну путем ынвиновэци ауторитэциле ноастре. Ын примул рынд, системул менционат май сус чере келтуель енорме, пе каре статул ностру, дин мотиве економиче, ну ши ле поате асума. Ын ал дойля рынд, администрацииле локале лукрязэ интенс ын ачастэ дирекцие. Дежа ау фост фэкуте примеле ынчеркэрь. Пе стрэзиле орашелор нистрене ау фост инсталате томбероане пентру хыртие, масэ пластикэ, стиклэ етч. Сэ рекуноаштем, тотушь, пуцинь динтре ной се ынкуметэ сэ арунче дешеуриле сепарат. О фачем ла ынтымпларе, кум не-ам обишнуит сэ прочедэм. Ши пентру кэ май екзистэ волунтарь каре луптэ пентру ун медиу курат, ын РМН активязэ анумите организаций негувернаментале, каре се окупэ ку селектаря ши депозитаря дешеурилор токсиче сау електриче, кум ар фи, де екземплу, бекуриле, термометреле сау акумулатоареле. Ла ординул президентулуй цэрий, ын фиекаре институцие индустриалэ сау де ынвэцэмынт, де стат сау партикуларэ ау фост инсталате кутий пентру колектаря акумулатоарелор узате. Офертеле волунтарилор ын каузэ сынт контра платэ.

Апропо, деспре акциуниле ауторитэцилор де стат. Проблема гуноюлуй рэмыне а фи уна стринӂентэ. Ын кэутаря еширий дин ситуацие с-ау импликат атыт кондукэторий администрациилор де стат, кыт ши леӂюиторий нистрень. Пентру а импуне четэцений неконштиинчошь сэ фие респонсабиль де сэнэтатя са ши а челор дин жур, ау фост адоптате ун шир де проекте леӂислативе. Унеле превэд педепсе, алтеле преферинце. Де екземплу, ын 2018 а фост модификатэ Леӂя «Ку привире ла полуаря медиулуй ши утилизаря ресурселор натурале», фиинд интродус ун импозит пентру гуной (чирка 200 де рубле пе ан пентру ун мембру ал фамилией), ын казул дакэ локуиторий ренунцэ сэ ынкее ун контракт ку сервичииле спечиализате. Ын анул трекут, ынсэ, а фост адоптатэ о алтэ модификаре ла леӂя ын каузэ, даторитэ кэрея, четэцений, каре ау реушит сэ ынкее контрактул ын каузэ пынэ ла 1 януарие 2022, ау фост скутиць де даторииле акумулате, индиферент де сума ачестора. Ын пофида тутурор преферинцелор, прекум ши а аменинцэрилор, о мулциме де персоане континуэ сэ арунче гуноюл ла нимерялэ, фэрэ а ынкея ун контракт спечиал ши неакитынд импозитул релевант.

Лилия Спеян

Фото де аутор.