Вом дезлега бурдуфул ши вом арде момыя

Трэим ынтр-о царэ популатэ де репрезентанць ай май мултор нациунь, фапт че фаче култура ноастрэ диверсэ – комплексэ ши комбинатэ. Сэрбэториле секуларе але диферитор попоаре сынт стрынс легате ынтре еле.  Ын цинутул ностру еле, унеорь, девин ун микс де традиций.

Зилеле ачестя, фиинд ынтребатэ кум се сэрбэтореште Масленица ла молдовень, фэрэ а мэ гынди, ам рэспунс кэ есте уна традиционалэ русэ. Дар… ынтребаря м-а пус пе гындурь. Ши ам порнит а депэна фирул лоӂичий. Аша дар, Масленица есте о сэрбэтоаре де петречере а ерний ши де ынтымпинаре а мулташтептатей примэвэрь. Ши дакэ пе чя дин урмэ ной о салутэм ку Мэрцишорул, ар фи лоӂик сэ екзисте ши о традицие пентру петречеря ерний. Ам май пус куӂетул ын мишкаре ши… стаць пуцин ши ну мынаць!… ной авем Сэптэмына Албэ сау «Сэптэмына брынзей».

Пунынд ын дискуцие тема ынтр-о компание де молдовень дин талпэ, ам афлат кэ сэптэмына май есте нумитэ а небунилор. Ам рэмас трэснитэ. Кум аша? Де че аша? Ши аич Лиля, колега мя, пуфнисе ын рыс: «Ла ной ый спун «а небуниилор», деоарече оамений ышь фак де кап, се веселеск каре кум поате, ка май апой, ын периоада постулуй сэ фие куминць ши кувиинчошь». О ынтребасем ши пе мама, дакэ а аузит де аша чева. «Да, лумя спуне кэ нумай небуний се порнеск а ынсура ын ачастэ сэптэмынэ, чей де трябэ дежа ау фэкут-о».

Деч, че комун ау Сэптэмына Албэ ши Масленица? Чя Албэ, аидома Масленицей, есте о интраре трептатэ ын Постул Маре. Зилеле Сэптэмыний Албе ау ши еле, ка ши але Масленицей, фиекаре о денумире апарте. Прима зи есте куноскутэ ка Луня бурдуфулуй, пентру кэ атунч се тае бурдуфул де брынзэ. Ын Марця албэ ной мынкэм брынзэ, ын Меркуря албэ не дезлегэм ла лактате ши пеште. Ын Жоя непоменитэ сау жоя некуратэ, фемеиле спалэ кэмэшиле. Винеря о цинем ку пост ши ругэчуне, мынкынд нумай сяра, пентру бинеле касей ши пентру курэциря суфлетулуй. Ын Сымбэта албэ се фак плэчинте ши се дау де поманэ. Сэптэмына се ынкее ку думиника де лэсатул секулуй де брынзэ.

Ла рушь, пе паркурсул сэптэмыний, принчипалеле ероине сынт клэтителе, асочияте ку соареле. Тоатэ сэптэмына ей умблэ пе оспеце, ба ӂинерий ла соакре, ба соакреле ла ӂинерь, ба нямуриле бэрбатулуй ла нурорь ши аша май департе. Ши ей ый поменеск пе морць. Яр думиникэ ши ной, молдорвений, ши ей, руший ши украинений — тоць не черем ертаре унул де ла алтул.

Ревин ла челе спусе кяр де ла ынчепут. Сынтем мулць, дифериць, дар оспиталиерь. Ши деоарече конвьецуим демулт, ам ымпрумутат уний де ла алций ши традицииле, ши сэрбэториле. Жукэм нунць ку нашь ши ку «Думнезеу сэ не кувынтезе!», ку тамада ши рэскумпэраре, ку «Амар!» ши ку «Горько!», ку пыне ши колачь, ку просоапе ши ку «рушники». Ын Сэптэмына Албэ, каре ва ынчепе пе 12 фебруарие, ын фамилииле ноастре вом коаче клэтите ши ле вом умпля ку брынзэ. Вом фаче плэчинте ши вом инвита ӂинерий ши нурориле. Вом дезлега бурдуфул ши вом арде момыя.  Вом да де поманэ ши не вом чере ертаре ын молдовеняскэ, ын русэ, ын украинянэ ши ын мулте алте лимбь. Яр ла 1 мартие ной, тоць нистрений, не вом принде ла пьепт мэрцишоаре.

Екатерина Золтан