Акциунь конкрете ын секторул де иригаре-2021

Сечета дин анул трекут а фост ун контекст сигур пентру ка демерсуриле спечиалиштилор дин секторул амелиоратив дин ултимий ань сэ фие май конвингэтоаре. Еволуцииле климатериче ау демонстрат кэ, пентру а асигура ун виитор дурабил агрикултурий, ла темелия дезволтэрий ей требуе сэ фие ун систем модерн де иригаре, каре ва девени ун домениу стратеӂик, апт сэ атрагэ челе май импортанте инвестиций пентру а асигура секуритатя алиментарэ а цэрий. Липса унуй систем функционал де иригаре ын ултимеле дечений а авут консечинце негативе ну доар асупра дезволтэрий уней агрикултурь рентабиле, дар а ексклус, практик, перспектива атраӂерий инвестициилор ын ной технолоӂий агроиндустриале, плантаций модерне, креаря ноилор локурь де мункэ ш.а.

Анализынд тоате ачесте премисе, анул трекут, Гувернул Нистренией а формат о комисие спечиалэ пентру елабораря стратеӂией де дезволтаре а секторулуй де иригаре, каре, ын колабораре ку Министерул Агрикултурий, Министерул Дезволтэрий Реӂионале ши Министерул Финанцелор, а ынчепут лукрул асупра дезволтэрий унуй амплу документ че ар пермите Републичий Молдовенешть Нистрене сэ депэшяскэ старя деплорабилэ ын секторул де иригаре.

«Програмул де дезволтаре ал секторулуй де иригаре ын аний 2021-2026», дезволтат ши пропус спре реализаре, а девенит ун документ че дефинеште ши планификэ акциуниле тутурор репрезентанцилор секторулуй агроиндустриал пе ун термен де 5 ань ын домениул дезволтэрий секторулуй де иригаре. Деспре тоате ачестя ши деспре примеле акциунь конкрете ын кадрул програмулуй де сусцинере а секторулуй амелиоратив а ворбит, ын кадрул унуй интервиу, Вячеслав Кырстя, директорул филиалей ЫУС «Системе републикане де иригаций» дин Слобозия.

— Каре сынт принчипалеле обьективе але програмулуй де сусцинере а секторулуй амелиоратив?

— Ын темеюл ачестуя, планификэм, пынэ ын 2026, сэ екстиндем супрафаца пэмынтурилор иригате де ла 18,5 мий де хектаре ла 32-34 мий де хектаре, ачестя фиинд дотате ку екипаменте перформанте. Ревигораря супрафецелор агриколе ва авя лок ын кадрул програмулуй де валорификаре а теренурилор агриколе. Скимбэриле климатериче, прекум ши алте проблеме де медиу, не демонстрязэ клар: пентру а асигура ун виитор проспер агрикултурий, требуе промоватэ о политикэ уникэ пентру ынтрегул ланц ал утилизаторилор де апэ пентру иригацие. Алтфел, ну путем ворби деспре о дезволтаре дурабилэ ши константэ а агрикултурий.

— Че сукчесе аць ынреӂистрат дежа?

— Ын 2020, кондицииле метео анормале ау фост о провокаре атыт пентру продукэторий агриколь, кыт ши пентру амелиораторь. Пентру а фаче фацэ черинцелор, ау фост мобилизате тоате форцеле умане ши капачитэциле техниче екзистенте ла ачел момент. Потривит спечиалиштилор, пентру иригаря теренурилор ау фост фолосите чирка 49 302 кубь де апэ, пентру помпаря ши дифузаря кэрора ау фост консумаць чирка 41 милиоане де киловаць-орэ де енерӂие електрикэ. Дежа ын мартие курент, тоате системеле ерау гата сэ примяскэ апа, лукрэриле де пунере ын функциуне ла стацииле де помпаре ши репарация структурилор хидрауличе фиинд финализате. Де асеменя, а фост ефектуат ун волум импунэтор де активитэць организаториче ын рындул консуматорилор де апэ. ЫУС «Системеле републикане де иригаций», лукрынд констант ын дирекция екстиндерий зонелор иригате ын републикэ ши споририй продуктивитэций агриколе, а ынкеят, пынэ ын презент, ку репрезентанций ынтреприндерилор агриколе, фермелор цэрэнешть, сочиетэцилор агриколе товэрэшешть ши персоанеле физиче 121 де контракте де фурнизаре а апей ын скопурь де иригаций. Ын база ачестора путем ынчепе иригаря супрафецелор агриколе. Пентру информаций: ын 2021, тоталул апей диспонибиле ануал пентру алиментаря теренурилор агриколе ера ын волум де песте 53 милиоане де кубь, о кантитате дестулэ пентру иригаря а 24-25 мий де хектаре де супрафеце агриколе! Ынсэ, деоарече анул ачеста есте богат ын пречипитаций абунденте, пентру иригаре ау фост фурнизате доар 10% дин волумул планификат.

— Каре е аспектул финанчиар ал Програмулуй?

— Пентру имплементаря ачестуй програм, а обьективелор економиче стабилите, дестул де амбициоасе, дар реализабиле ши фоарте нечесаре пентру царэ ши секторул агроиндустриал, статул а инвестит 66 милиоане де рубле. Ун фактор импортант есте, ынсэ, прецул конвенабил пентру агрикулторь — 70 де копейчь пентру ун куб де апэ пентру консуматорий агриколь. О маре парте дин мижлоачеле финанчиаре, алокате ын кадрул програмулуй, сынт резервате пентру субвенционаря сервичиилор де алиментаре ку апэ, престате де стацииле де помпаре, ши плата фурнизорулуй пентру енерӂия електрикэ консуматэ. Ачесте ынлеснирь стимулязэ ынтреприндериле агриколе сэ утилизезе май актив теренуриле иригате пентру култиваря културилор ши сэ асигуре о крештере а рандаментулуй ачестора. Принтре алтеле, програмул де сусцинере а секторулуй амелиоратив преведе ну нумай инвестиций дин партя статулуй, дар ши импликаря аӂенцилор економичь, ынтреприндерилор дин секторул агроалиментар каре вор фи бенефичиарий финаль ай проектелор де иригаре.

— Че репрезинтэ, ын линий ӂенерале, дестинация практикэ де ла каре порниць акум, ын 2021?

— Ын презент, се демонтязэ о цявэ де апровизионаре ку апэ ку ун диаметру де 1200 мм ши о лунӂиме де 6 000 де метри, ын скопул инсталэрий ши дэрий ын експлоатаре а уней ной рецеле суб пресиуне пентру стация де помпаре а апей дин сатул Чобручиу. Де асеменя, ау фост финализате лукрэриле де демонтаре а супапелор ши се десфэшоарэ лукрэрь пентру инсталаря де екипаменте електриче ши хидрауличе ной ла стация де помпаре а апей дин Ташлык, Григориопол, унде ын ролул контрактантулуй есте ЫУС «Системе републикане де иригаций». Лукрэриле ефектуате де рестабилире а системелор де иригаре вор ренова ын чя май апропиятэ време зонеле иригате екзистенте. Де асеменя, лукрэторий ЫУС ефектуязэ перманент ун шир де лукрэрь превентиве практиче, планификате пентру ымбунэтэциря ынтрегулуй систем нистрян де иригаций.

— Че бенефичий, ын опиния Думнявоастрэ, поате адуче ын сине имплементаря ку сукчес а програмулуй де сусцинере а секторулуй амелиоратив?

— Ын опиния мя, дар ши а спечиалиштилор дин домениу, имплементаря ачестуя есте уника шансэ де а дезволта секторул агроиндустриал, ачеста венинд атыт пе пяца интернэ, кыт ши пе чя екстернэ, сэ споряскэ активитатя ши атрактивитатя секторулуй аграр ши а потенциалулуй де продучере, сэ салвезе спациул рурал прин крештеря нумэрулуй локурилор де мункэ ши сэ ымбунэтэцяскэ вяца сателор нистрене.

  А конверсат Ион Изворяну