Феричиря мэсуратэ… ын дечений ши провокэрь

Ау контрибуит ла реализаря Викторией ын Мареле Рэзбой пентру Апэраря Патрией, апой ау ридикат цара дин руине, ау едукат копий ши непоць ши астэзь май сынт ын вяцэ, спре феричиря ноастрэ, ши не пот повести историй веридиче дин ачя периоадэ дифичилэ, де неуйтат.

Ветерань ай мунчий, лукрэторь дин спателе фронтулуй, Лилия Николаевна ши Еуӂениу Онуфриевич Столяренко формязэ ун куплу де май бине де шасе дечений! Ла 12 априлие, Лилия Николаевна, ын вырстэ де 90 де ань, алэтурь де соц, доуэ фийчь, ун фечор адоптив, трей непоць ши ун стрэнепот, шь-а аминтит кум 67 де ань ын урмэ а ымбрэкат рокия де мирясэ!

«Ну путям акчептамай пуцин де 1000 де рубле»

«Кынд а ынчепут рэзбоюл, локуям ын реӂиуня Пенза, локалитатя Лопатино, — повестеште Лилия Николаевна. — Тата, Николае Иванович Балахнов, а плекат пе фронт. Мама, Елена Алексеевна, ку дой копий, еу ши мезинул Лев де 4 анишорь, не-ам дус ын орашул Саратов. Деши ерам ынкэ о копилицэ де доар 13 ань, м-ам ангажат ла Узина де рулменць. Авям невое де бань ка с-о ажут пе мама. Ла узинэ ми c-а пропус сэ фиу понтатоаре пентру ун салариу де 600 де рубле, ынсэ н-ам акчептат. Ам декларат кэ дореск сэ мерг аколо, унде фетеле примеск песте о мие де рубле, кэч ам невое де май мулць бань. Астфел, ам ажунс шлефуитоаре ла струнг. Фииндкэ ерам микэ де статурэ, ымь пуняу кыте доуэ скындурь суб пичоаре, кэч алтфел ну путям ажунӂе пынэ ла струнг. Тимп де 2 сэптэмынь реглорул м-а ынвэцат, апой ам ынчепут сэ мунческ десинестэтэтор. Ел м-а ынтребат кыт ымь дореск сэ кыштиг ши еу й-ам рэспунс ынкрединцатэ: — О мие. Ел а зымбит ши мь-а зис: «Кынд вей прими салариул, мия е а та, челелалте рубле сынт але меле». Реглорул ера ун ом матур, ел ну-шь путя ынкипуи кэ о копилицэ ар фи ын старе сэ мунчяскэ атыт де мулт, кэч лукрул ера дестул де дифичил, пресупуня атенцие максимэ ши ефортурь физиче колосале. Дупэ о лунэ де мункэ, ам примит 1300 де рубле. Атунч ам мерс директ ла реглор ка сэ-мь акит датория ши сэ-мь онорез кувынтул. Бинеынцелес, думнялуй а зис кэ а фост о глумэ, дар мираря де пе кипул луй ера евидентэ», — ышь аминтеште фемея.

Ау урмат дой ань де мункэ грозавэ, де кыте 8 оре пе зи, ши трезире зилникэ ын зорий диминецилор де копилэрие. Секция ын каре актива Лилия Николаевна продучя рулменте ку биле де дименсиунь екзакте пентру авиацие. Еа ле шлефуя, лукрынд асупра инелелор интериоаре. Апой а абсолвит Техникумул политехник де пе лынгэ узинэ. Ла Бендер а мунчит, тимп де 38 де ань, ла Дирекция морилор ын ателиереле меканиче, ын калитате де шеф де секцие, инӂинер.

Асистент, апой професионист

Еуӂениу Онуфриевич Столяренко с-а нэскут ын орашул Бендер ын анул 1928 ынтр-о фамилие нумероасэ ку патру бэець ши трей фете. Ын тимпул рэзбоюлуй, де ла вырста де 13 ань, а мунчит ла каля фератэ, ла ынчепут ын калитате де фокист де локомотивэ, апой – ажутор ал меканикулуй. Дупэ рэзбой а студият, тимп де ун ан, професия, ултериор девенинд ел ынсушь меканик де локомотивэ. С-а пенсионат дупэ о активитате ынделунгатэ де жумэтате де секол ла Комбинатул де мэтасе, унде а мунчит ын калитате де ажутор ал майструлуй ши реглор де машинь де цесут.

Мунка ле-а унит дестинеле

Дупэ рэзбой, Лилия Николаевна локуя ын Саратов. Ын ачелашь ораш Еуӂениу Онуфриевич шь-а фэкут сервичиул милитар, апой с-а ангажат ла узина ла каре мунчя Лилия. Тинерий с-ау куноскут, с-ау ынтылнит тимп де трей ань ши жумэтате, яр ын анул 1954, ла 12 априлие, с-ау кэсэторит. Ын анул 1957 тынэрул куплу с-а стабилит ку траюл ла Бендер.

Довада мунчий ши персеверенцей

Еуӂениу Онуфриевич а девенит де ненумэрате орь ынвингэтор ал ынтречерилор сочиалисте ын аний 1973-1976. Думнялуй есте децинэтор ал нумероаселор медалий жубилиаре, ал инсигней «Ветеран ал мунчий», ал медалиилор жубилиаре «60, 65, 75 де ань ай Викторией ын Мареле Рэзбой пентру Апэраря Патрией». Лилия Николаевна децине ачеляшь гратификаций. Ын тимп че ле демонстрязэ ку драгосте, думняей повестеште историй коплешитоаре деспре ынмынаря фиекэрея.

Инсигна «Ветеран ал мунчий» есте прециоасэ атыт пентру соц, кыт ши пентру соция Столяренко, кэч амбий шь-ау ынчепут кариера де мункэ ын фраӂедэ копилэрие, ын тимпул Марелуй Рэзбой пентру Апэраря Патрией.

«Ынтр-о зи ам мерс ла пяцэ. Ам вэзут ун тынэр каре а скос спре вынзаре инсигна «Ветеран ал мунчий», черынд пе еа 3 рубле, — не-а повестит Лилия Николаевна. — Мь-а спус кэ ый апарцине мамей луй. Атунч ам ынчеркат сэ-л конвинг кэ ну е казул с-о вындэ, кэч мамэ-са а мунчит мулт пентру а о мерита. Ам врут с-о кумпэр пентру а й-о ынтоарче мамей, ынсэ тынэрул а зис кэ еа а дечедат…»

Кончептул де куплу феричит

«Ынцелеӂеря, резистенца психолоӂикэ, депэширя ын комун а провокэрилор вьеций ши сусцинеря речипрокэ — ятэ елементеле прециоасе ши фундаментале але уней релаций конжугале феричите», — декларэ соций Столяренко.

Лилия Николаевна ши Еуӂениу Онуфриевич ау едукат доуэ фийчь: Татиана ши Елена. Ын пофида диференцей де вырстэ де 7 ань, фетеле ау фост ынтотдяуна фоарте приетеноасе. Ын копилэрие ау практикат спортул, апой амбеле ау абсолвит Институтул политехник дин орашул Одеса. Ын презент Татиана локуеште ын орашул Нижний Новгород, аре ши еа доуэ фете. Елена локуеште ын орашул Одеса. Еа аре ун фечор ши дежа ун непот!

Бэятул дин страдэ ера блынд ши аскултэтор

Куплул а едукат ши ун бэят адоптив. Прекум не-а комуникат Лилия Николаевна, ынтр-о зи а вэзут ун бэецел дорминд ын куртя блокулуй локатив. С-а апропият ши л-а ынтребат де че доарме ын страдэ. Бэятул й-а рэспунс кэ н-аре унде се дуче. «Мама а плекат ын Турчия, яр буникуца а дечедат», — а експликат копилул. Лилия Николаевна ши Еуӂениу Онуфриевич ау дечис сэ-л кряскэ ши сэ-л едуче ын фамилия лор. Ел с-а афлат ын фамилие тимп де 11 ань ши а абсолвит шкоала. Соций ау доар аминтирь плэкуте деспре ачест бэят. «Адеся Арсение се ашеза ынтре ной, не ымбрэциша ши пуня капул пе умэрул унуя, апой пе ал алтуя… Ера блынд, аскултэтор, се компорта фрумос», — ышь аминтеск чей дой пэринць. Дупэ абсолвиря школий медий, Арсение Дубровский а плекат ла Москова, сэ-шь континуе студииле.

Лилия Николаевна ши Еуӂениу Онуфриевич ышь аштяптэ ку нерэбдаре копиий ши непоций ла сэрбэториле дин луна май. Сэ ле урэм сэрбэторь феричите!

Светлана Галбен

Фото де аутор