Ын пас ку кынтекул

«Ла о марӂине де кодру,

Лынгэ-о мукие де дял,

Аич есте сатул меу натал,

Ла Ташлык ни-й каса драгэ,

Ла Ташлык-меляг фрумос»…

 Ку ачесте кувинте де драгосте, рекуноштинцэ, аташамент фацэ де сатул натал ынчепе, традиционал, кончертул колективулуй де кынтек популар фолклорик «Извораш» де ла Каса де културэ дин сатул Ташлык, районул Григориопол.

Ла моментул де фацэ, колективул де кынтек популар фолклорик «Извораш» ыл формязэ чирка 25 де персоане. Интерпреций сынт акомпанияць де акордеон, флуер, най, тобэ. Ей ымплетеск традицииле нямулуй ку музика фолклорикэ, кынтэ вяца де ла царэ, плугарий, чобэнаший. Ау кынтече де глумэ, деспре плай, де петречере, романце, патриотиче, де драгосте, дедикате мамей, кулесулуй роадей. О фак ку дэруире, ку плэчере пентру тоатэ лумя, каре юбеште фолклорул, деоарече ануме ел, фолклорул, не дефинеште ка ням. Ын орьче чиркумстанце молдовянул аре путере сэ кынте, сэ жоаче, сэ глумяскэ, кэч вяца е фрумоасэ.

Тот пе друм, тот пе кэраре…

 «Извораш» партичипэ ку сукчес ла фестивалул районал «Зестря нямулуй», организат ануал ла Григориопол, де асеменя еволуязэ ку сукчес ла фестивалул републикан «Изворул традициилор», че аре лок о датэ ла патру ань ын капитала цэрий ноастре. «Ла фиекаре фестивал веним ку ун програм ноу, алеӂем реперториул ын депенденцэ де сэрбэтоаря ла каре партичипэм, — зиче Галина Плешка, кондукэторул колективулуй. — Ын тоамна курентэ ам партичипат ла фестивалул фолклорик каре а авут лок ын Четатя Бендер. – Ын кадрул евениментулуй ау фост оглиндите традицииле, мештешугуриле ши модул де вяцэ а оаменилор ноштри ын тимпул тоамней, атунч кынд се кулеӂе роада, се нумэрэ бобочий. Ной ам презентат, традиционал, трей колективе де ла Каса сэтяскэ де културэ: «Фантезие ши кутезанцэ» (черкул де артэ декоративэ), кондус де Валентина Фьодорова, каре а пропус обьекте дин пае; «Фантезие», кондус де Анатол Брэила, ку лукрэрь чоплите ын лемн ши «Извораш», каре а пропус ханул популар молдовенеск».

 Де кыцьва ань колективул кончертязэ ын костуме национале фрумоасе, богате, прокурате ку супортул финанчиар ал спонсорилор. Се букурэ де 20 де костуме пентру фемей ши 7 пентру бэрбаць. Мембрий колективулуй сынт ангажаць ай школий, грэдиницей, администрацией сэтешть. «Ымпреунэ ку Ион Пантелеевич Фрунза, кондукэторул музикал ал колективулуй, колектэм кынтече популаре дин бэтрынь. Визитэм лонӂевивий, пентру а адуна кынтечеле дин тинереця лор, апой ле прелукрэм ши ле оферим публикулуй. Ынтотдяуна кынтэм пе виу, Ион Пантелеевич не акомпаниязэ. Думнялуй есте суфлетул колективулуй, м-а атрас ши пе мине, кэч авям о алтэ професие. Ам ындрэӂит фолклорул, музика, м-ам ынкадрат ын активитатя колективулуй, – а рекуноскут Галина Плешка. — Дин пэкате, тинерий ну вин ын колективул ностру, не липсеште визиуня лор». Ынтр-адевэр, тоць мембрий колективулуй сынт ла о вырстэ де песте 50 де ань.

«Ерам ун груп де ентузиашть»

Вера Балан, мембра колективулуй, а ынчепут а кынта ынкэ ын анул 1978. Пе атунч ера ун клуб ын партя де жос а сатулуй. Аколо се адуна тинеретул, се организау активитэць, кончерте пентру сэтень. «Ерам ун груп де ентузиашть. Ын ачел ан примул кончерт л-ам оферит сэтенилор, — ышь аминтеште думняей. — Атунч ам еволуат ку кынтече популаре, адунате де ла бэтрыний сатулуй. Авям ун кондукэтор ал клубулуй фоарте актив, ел не-а организат ши не-а ындрумат. Ла сфыршитул анилор 70, ын сат ера о бригадэ де аӂитацие, ной, тинерий, мерӂям ку кончерте ын кымп, фемеиле се одихняу ла амязэ, яр ной ле кынтам».  Актуала Касэ де културэ а фост конструитэ ын анул 1970. Вера Балан шь-а континуат активитатя кончертистикэ, а пэрэсит счена доар кынд с-а кэсэторит. Акум копиий ау крескут, фийка а фэкут факултате, мунчеште ын калитате де фармачеут, фечорул лукрязэ ла асочиация агриколэ дин Виноградное, нора е сорэ медикалэ ын грэдиница сатулуй. Думняей е феричитэ, кэч фамилия есте алэтурь, аре ши непоць, тотодатэ аре посибилитате сэ-шь континуе «кариера музикалэ». «Мулць ань ам мунчит ла грэдиницэ ын калитате де дэдакэ, — шь-а континуат думняей дискурсул. — Аколо мэ симцям ярэшь артистэ, ымпреунэ ку копиий кынтам, дансам ла активитэць, де сэрбэторь, ын презент сынт ла пенсие ши ам тимп либер. Сынт феричитэ, кэ тоатэ вяца мерг ын пас ку кынтекул, музика. Префер фолклорул, ам обсерват, кэ ши спектаторий сынт май атенць ши емотивь атунч, кынд интерпретэм кынтече популаре». Ла вырста фрумоасэ де 70 де ань думняей есте фоарте активэ, ый плак кончертеле, шезэториле популаре, пе каре ле организязэ колективул.

Де ла стрэмошь луате

Ла мулте сэрбэторь колективул оглиндеште обичеюриле ши традицииле. Ку драгосте ын суфлет ышь аминтеск мембрий колективулуй де Надежда Фрунза, каре ну май есте ын вяцэ. Думняей мулте кынтече бэтрынешть ле-а «ымпрумутат». Талентата сэтянкэ а кынтат мулць ань ла бисерика дин сат «Сф. Георге». Сэтений, ын ӂенере, респектэ традицииле. Де екземплу, ын ажун де Крэчун господинеле препарэ коливэ дин грыу, дин фэинэ кок ун колэчел, ымплетит ын формэ де чифра 8, пе ел пун мере ши нучь. Дупэ сэрбэтоаре колэчелул се пуне ла икоане, се пэстрязэ пынэ-н примэварэ, яр де Сф. Георге, пе 6 май, ел есте муят ши дат ла вите, ка сэ фие сэнэтоасе, сэ дее лапте, сэ фие мулць вицей, мьелушей, сэ фие ун ан родитор ши дарник. Ачастэ традицие ши алтеле, че цин де ынделетничириле секуларе але сэтенилор, сынт ынсченате ши демонстрате ла сэрбэторь сэтенилор.

«Музика е вяца мя»

Любовь Кирилюк есте мембра колективулуй «Извораш» дежа  40 де ань. Шь-а ынчепут активитатя ын анул 1979, ымпреунэ ку Ион Пантелеевич Фрунза. А абсолвит шкоала педагоӂикэ дин Кэлэрашь, апой а урмат факултатя де музикэ ши класе примаре де ла Институтул Педагоӂик дин Бэлць. А активат ла шкоала дин сат ын калитате де ынвэцэтоаре де музикэ. Юбеште чея че фаче, адорэ фолклорул, музика популарэ, есте ун ом пасионат, промовязэ музика ши фолклорул, традицииле молдовенешть. «Сынтем ун колектив приетенос, депунем ефортурь пентру ка спектаторий ноштри сэ примяскэ сатисфакцие де ла креация ноастрэ, ной ыншишь примим плэчере де ла активитатя артистикэ ши не стрэдуим сэ ле трансмитем спектаторилор драгостя, емоцииле ноастре позитиве. Ам фост ши ын алте локалитэць, ам кончертат ын Токмазея, Бутор. Ам фот евиденцияць ла конкурсурь фолклориче ын РМ, не-ам ынторс ку дипломе де лаудэ, кадоурь де прец. Кум се спуне ынтр-ун кынтек молдовенеск «музика е вяца мя» — ачаста есте ши девиза мя персоналэ прин вяцэ», — не-а ынкрединцат Любовь Кирилюк.

Ветеран ал мунчий

Ион Фрунза, кондукэторул артистик ал колективулуй «Извораш», директорул Касей де културэ дин сатул Ташлык, районул Григориопол, есте ориӂинар дин сат, а абсолвит Шкоала де илуминаре културалэ «Е. Сырбу» дин орашул Сорока. А фост репартизат ын сатул натал, тот атунч а ынчепут ши кариера музикалэ ын постурэ де директор ал Касей де културэ. «Оамений де аич сынт харничь, оспиталиерь, бунь ла инимэ, дорничь де а фаче чева бун, фрумос пентру сат, — спуне думнялуй. – Организэм шезэторь, прелукрэм, соноризэм кынтечеле, леӂенделе популаре, пе каре ле кулеӂем де ла бэтрынь, сэтений ле адорэ. Ын реперториул колективулуй сынт ши дансурь дин бэтрынь, пе каре ле интерпретязэ де асеменя мембрий колективулуй: «Оляндра», «Карапетул», «Краковякул», «Подиспанец»». Ион Пантелеевич Фрунза децине титлул де «Лукрэтор Ексчелент ал Културий». Думнялуй се мындрешете ку фаптул, кэ ын анул 2003 колективулуй й-а фост дечернат титлул «популар». Ын анул 2019 думнялуй а маркат 40 де ань де мункэ фруктуоасэ, фиинд рекуноскут «Ветеран ал мунчий».

Колективул е мереу ын кэутаре, ын кэутаре а чева ноу ши интересант. Ын презент се прегэтеште де кончертул, дедикат Зилей Конституцией. Ва мерӂе ын район, пентру а еволуа ын фаца григориополенилор. Креация колективулуй поате фи урмэритэ ын «Емисиуня та» а примулуй пост телевизат нистрян. Ле дорим сукчесе, ла ной ынтылнирь!

С. Галбен

Ын фото: колективул «популар» фолклорик «Извораш»