ОСТАШИЙ ДЕ ПЕ СТРАДА МЕЧНИКОВ

Ын тоатэ диминяца, кынд транспортул курсязэ, о сумедение де луме плякэ ла сервичиу…Ажунгынд пе страда Мечников, тоць ышь ынторк капетеле ын партя стынгэ, ка сэ се уйте ынкэ о датэ ла че нивел а ажунс чоплитул. Е ворба де доуэ скулптурь, чоплите ын лемн — доуэ кипурь де осташь рушь, каре мындру ышь цин арма пе умэр. Ачесте лукрэрь ын ындеплините де Роман Садовников, абсолвент ал Школий де Арте дин орашул Рыбница.

М-ам апропият де скулптор сэ кларифик пентру тоць куриоший: че се петрече. Думнялуй мь-а експликат кэ ачесте доуэ скулптурь сынт ындеплините ла команда Администрацией де Стат дин Тираспол.

— А фост инициатива мя, де фапт. Ын ораш сынт мулць копачь каре ау фост трункияць дин май мулте каузе: аместекэ тролейбузулуй, креск ынковояць ши диструг алць копачь, деачея ши м-ам ынфэцишат ын локалул администрацией ку ругэминтя сэ ынфрумусецэм орашул ку скулптурь дин лемн, пе каре аш фи путут сэ ле креез.

—  Инициатива е кларэ, яр идея? Де че ануме осташь?

— Ын примул рынд, ла о марӂине де друм осташул не ва пэзи — ачаста е мисиуня луй, ын ал дойля рынд, десигур, ва фи о легэтурэ ку история Русией. Ачешть осташь «вор континуа маршул» пынэ ла Днестровск. Сынт дин корпул реӂиментелор де гренадиерь пе лынгэ армата луй Суворов. Адикэ сынт ачуаць аич де пе тимпуриле Екатериней а II-а . Штим кэ ын чентру капиталей се аменажязэ паркул Екатериней. Оарекум, е о стимэ пентру историе ши Русия.

Роман мь-а повестит кэ е ориӂинар дин орашул Тираспол, дар а абсолвит Шкоала де Арте дин орашул Рыбница, кяр ын анул трекут, 2018. Ын нямул лор татэл а фост пиктор. А трэит ын Сиберия ши а лэсат мулте дин креацииле сале ын орашул Ленск.

— Роман, спунеци-мь, вэ рог, каре е база ачестор доуэ виитоаре скулптурь? Адикэ дин че материал сынт конфекционате?

— Темелия есте копакул де плоп. Ар фи май бине  сэ фи фост де салчие, дар аич, пе страда Мечников, ачешть дой плопь бэтрынь ерау планификаць пентру тэере ши локул а фост потривит. Ын ӂенере, плопул, местякэнул, салчия, теюл диспун де о есенцэ моале ши сынт потривите пентру скулптурэ. Ын сева трункюлуй те аштяптэ кулорь фантастиче ши формациунь ориӂинале.

— Мэ интересязэ ынкэ ун лукру: доар ачеста е лемн. Суб инфлуенца плоилор, зэпезий, гриндиний, ла урма урмей, се ва стрика форма скулптурий. Ши ынкэ уна: ын фиекаре копак трэеск мий де вермишорь каре пот «сэ-л  мэнынче» динэунтру.  Се вор руина скулптуриле?

— Да, еу штиу деспре ачесте лукрурь. Деачея скулптуриле сынт де кытева орь «тратате» ку диферите «унгуенте» спечиале  — отравэ пентру паразиць, де екземплу, «Антижук», яр кынд вор фи гата — вор фи вопсите ку лак спечиал, вор фи полеите ку диферите субстанце ликиде ши семиликиде, ка сэ сусцинэ лемнул мулт тимп. Еле сынт спечиале контра умезелий.

— Роман Петрович, еу привеск ла кипул осташулуй (унул е комплет чоплит!) ши мэ мирэ кэ ун тынэр ка думнявоастрэ аре атыта  рэбдаре?

— Ын ӂенере, орьче ом де креацие аре рэбдаре деосебитэ. Яр скулпторий — ындеосебь. Кэч че есте скулптура? Е лимба лемнулуй, гипсулуй, лутулуй…Еу мэ симт пиктор де вре-о 15 ань. Ынтотдяуна мэ штиу организат ын ачест лукру, кумпэнит, ынчерк неапэрат сэ гэсеск чева ноу пентру сине ын орьче таблоу сау скулптурэ. Ын фаца та е доар ун чот де лемн ши депинде де тине, дакэ ел се ва префаче ынтр-ун кип. Яр аич, пе страда Мечников, зи ла зи сынт ын вэзул лумий ши требуе деталият сэ дистинг структура ескизей, сэ лукрез, кончентрынду-мэ ла обьект. Сэ ворбеск ку лемнул.

— Аць май скулптат чева интересант?

— Ерау ниште лукрэрь –теме. Ынкэ ла Рыбница ам креат о скулптурэ, пе каре ам нумит-о«Тинереце». Ера ындеплинитэ дин салчие. Апой: «МАМА КУ КОПИЛАШУЛ», «БАРКА ПЛУТИНДЭ», «ФЛОАРЯ ЫН ДЕСФЭТАРЯ  СОАРЕЛУЙ». Да, ын Тираспол, скулптура дин Паркул Бируинцей тот есте  субсемнатэ де мине:  «УРСОАЙКА КУ УРСУЛЕЦУЛ».

— Май сынт ши алте  материале, дин каре тиндець сэ скулптаць?

— Чя май флексибилэ е смоала де боксидэ. Ачеста е ун материал ындрэӂит ши контемпоран.

— Каре сынт инструментеле принчипале ын  скулптаре?

— Ятэ ыл цин ын мынь. Се нумеште  «топораш». Е о унелтэ есенциалэ ын точиря лемнулуй.  Унелтеле де базэ сынт акчесибиле дакэ се вор аскуци бине-бине. Куцитул ши лама (спечиале) сынт ку мине перманент. Десигур, сынт ынтребуинцаць ниште тэеторь спечиаль, пентру а путя маневра ын лемн ши пентру а шлефуи лемнул.

— Авець ши материале де протекцие?

— Е нечесар сэ ай о мэнушэ спечиалэ: унелтеле ну-с точите, чи аскуците! Требуе сэ фие  ши о маскэ  контра прафулуй де лемн. Океларь де протекцие. Ку пэрере де рэу, еу ну реушеск ынтотдяуна сэ мэ протежез ши ка резултат ымь тай деӂетеле.

Роман ку плэчере а повестит деспре канавауа  чоплирий, пе каре о ынчепе де ла крейон. Адикэ десен, ескизэ ши се цине де еа пынэ ла сфыршитул композицией, поате, кытеодатэ скимбынд планификаря креатив. Ам фост мэгулитэ де повестиря деталиятэ а прочесулуй де чоплире, дар ши де аштептаре а ускэрий, де екземплу, каре ярэшь чере рэбдаре ши тиндере спре ун фине ексчелент.

Мэ букур кэ ын орашул меу вор апэря астфел де скулптурь интересанте, кэч доар астфел вом тинде спре Фрумос, спре Креацие. Омулуй ый требуе ну нумай стрэзь, аутомобиле, клэдирь, чи ши букурие окюлуй ын кипул рэзоарелор ку флорь, скулптурилор, монументелор, проектелор де дизайн. Ын ултимул тимп ын Тираспол ау апэрут фел де фел де проекте де ачест ӂен: ятэ де екземплу, ын чентрул орашулуй се скимбэ Алея Сэрбэторий. Кыт де дрэгуц «фылфыяу» ПАНГЛИЧИЛЕ  БИРУИНЦЕЙ (луна май), май ынаинте МЭРЦИШОРИЙ (де 1 мартие пынэ ла 31 мартие), апой КОКОСТЫРЧИЙ  ЫН КУЙБ (демонстрынду-не пачя, фамилия, трэйничия лиништий). Паркул Екатериней, унде сынт диферите бустурь, ла моментул дат се рефаче, се рестаурязэ, се адаугэ…

Омул капэтэ диспозицие бунэ, аре хар ла сервичиу де диминяцэ, ынцелеӂе грижа фацэ де ел а оаменилор де креацие, а администрацией. Кред кэ скулптуриле де пе страда Мечников вор ста де пазэ ын нумеле Омулуй ши Лиништий суфлетешть а луй.

 Галина  Гурски