Омул е мындру прин фаптеле сале

 Ын вяца омулуй интервин моменте де рекулеӂере интериоарэ, ын каре ачеста, опринду-се ла кыте о рэскруче а кэилор пе каре ле-а стрэбэтут, привеште ынапой ла друмул паркурс ши адуче мулцумирь дестинулуй пентру тоате стрэдуинцеле ши реушителе трэите. Ынтр-ун астфел де момент а ажунс ши Василе Тодика, ом харник, ку суфлет маре, ку о фацэ блындэ, зымбитоаре, каре ла 9 май ышь сэрбэтореште зиуа де наштере ши ымплиниря а 75 де ань де вяцэ.

Се зиче, кэ орьче ом есте норокос, пентру кэ с-а нэскут, ынтрукыт екзистау атытя посибилитэць  ка ел сэ ну-шь факэ апариция пе Пэмынт. Ши дакэ ворбим деспре Василе Яковлевич, каре с-а нэскут ын тимпул челуй май терибил рэзбой дин история оменирий ши а суправьецуит, атунч путем спуне ку чертитудине кэ ел е дублу феричит. Нэскут ла 9 май 1944, ын сатул Гура-Быкулуй дин районул Анений-Ной,  Василе а ындурат тоате атрочитэциле рэзбоюлуй — ла ачя време пе Нистру се дучяу лупте крынчене де елибераре а цинутулуй натал. Дар ши май тырзиу вяца й-а фост пресэратэ ку евенименте ши ымпрежурэрь, каре й-ау инфлуенцат курсул…

Л-ам куноскут пе Василе Тодика пе ла ынчепутул анилор 2000. Ера ла одихна бинемеритатэ ши, фиинд  плин де енерӂие, ну а алес сэ жоаче домино ын курте, прекум о фэчяу алць пенсионарь, дар с-а аранжат сэ лукрезе портар ын клэдиря Касей Радио дин Тираспол.  Ыл ведям рар, фииндкэ авя орарул де лукру о зи дупэ трей, дар, де фиекаре датэ кынд ыл ынтылням,  авя ун зымбет курат ши о привире калдэ.  Ункюл Василе й-а сурпринс пе мулць дин колеӂь ку пасиуня са пентру флориле де камерэ, пе каре ле ынгрижя ку атенцие ши ку каре а декорат спациул интериор ал институцией. Штия тотул деспре еле: кум требуе удате, де кытэ луминэ ау невое, кынд требуе сэ ле скимбе  пэмынтул. Диферите спечий де флорь култива ши пе чей шапте акри де терен, пе каре ый дециня пе малул дрепт ал Ниструлуй, ын апропиеря пэдурий Кицкань. Авынд рэдэчинь де цэран, думнялуй ый плэчя сэ лукрезе пэмынтул. Дар чел май маре хоби ал сэу  а фост ши есте препараря букателор. «Дакэ ну екзистэ пасиуне ын вяцэ, атунч пентру че трэешть?», — се ынтрябэ бэрбатул.

Се спуне, кэ омул ну трэеште нумай пентру а фи феричит, чи ка сэ факэ лукрурь мэреце пентру нямул оменеск.  А фаче чева мэрец ын ачастэ луме есте чел май фрумос лукру, пентру кэ нумай атунч путем ворби деспре аутоымплинире ын адевэратул сенс ал кувынтулуй. Василе Яковлевич есте мындру де фаптул кэ тоатэ вяца а конструит подурь. Подурь, каре траверсязэ апе, зоне делуроасе, каре контрибуе ла  систематизаря ши флуидизаря чиркулацией рутиере ши феровиаре. Лукрынд инициал шофер ла о машинэ де бэтут пилонь, яр май апой оператор де макара, ел а партичипат ла конструкция подурилор  апроапе ын тоатэ Молдова, а едификат виадукте ын мулте ораше дин Русия, Украина, ын Ӂермания, Булгария, Ромыния. Тоате подуриле конструите ын Тираспол, Бендер, Рыбница се сприжинэ пе пилоний ынфундаць де машина мынуитэ де Василе Тодика.

А партичипат ероул ностру ши ла лукрэриле де ликидаре а консечинцелор акчидентулуй де ла чентрала нуклеарэ де ла Чернобыл, каре с-а продус май мулт де трейзечь де ань ын урмэ. Зечь де мий де оамень ку прецул вьеций сале ау контрибуит ла нерэспындиря елементелор радиоакиве. Ын «зона моартэ» де ла Чернобыл Василе Яковлевич а лукрат пе о макара. Дескэрка техника адусэ директ де пе  конвеереле  узинелор де аутомобиле дин фоста Униуне Советикэ, каре урма сэ  лукрезе ын зона акчидентулуй. Доза де радиаций де зечь де орь депэшя норма ши, кынд кобора дин кабина машиний, ункюл Василе авя сензация кэ интрэ ку пичоареле ынтр-ун куптор.  Ера невоит сэ урче дин ноу ын  аутомобил  ши аста, ел креде, кэ й-а ши салват вяца. Дин чей унспрезече колеӂь де мункэ каре ау партичипат ын 1986 ла ликидаря консечинцелор акчидентулуй нуклеар, нумай ел а суправьецуит ши се консидерэ ун маре норокос кэ а ажунс сэ-шь сэрбэторяскэ чя де-а 75-я аниверсаре.

 Вяца й-а оферит ачестуй ом вредник мулте ынчеркэрь ши ел пе тоате ле-а депэшит ку чинсте, ынсэ ун обстакол ну л-а путут трече.  Акум кыцьва ань, сэпынд чей шапте арь де пэмынт ай сэй де пе малул Ниструлуй, шь-а спарт пичорул ку ун куй ши де атунч суферинцеле ну и се май терминэ. Ла еле и с-ау май адэугат ши алте боль ӂенерате де авария де ла Чернобыл. Дар Василе Яковлевич ындурэ неклинтит ынчеркэриле, гэсеште ын сине путерь сэ менцинэ буна диспозицие ши сэ пэстрезе ачел зымбет инимос пе фацэ, пентру кэ зымбетул есте примул пас спре виндекаре.

Ку оказия ымплинирий онорабилей вырсте де 75 де ань, ый урэм  луй Василе Тодика «Ла мулць ань!» ши ый дорим сэ-л айбэ Думнезеу ын паза луй ынкэ мулць-мулць ань ынаинте!

Лидия Бригадир