Афирмаций рупте де реалитате

А рэмас ын историе ынкэ о сэптэмынэ а анулуй курент. А фост богатэ ын евенименте политиче ши сочиале, ын челе май десе казурь ну пря позитиве. Деч, ын тоатэ лумя сынт суспендате зборуриле ку авиоанеле 737 МАХ 8 ын урма траӂедией авиатиче продусе думиника трекутэ ын Етиопия, СУА ышь ва рекема дипломаций дин Венезуела, царэ ын каре аутопрокламатул прешединте Хуан Гуайдо дореште сэ декларе старе де урӂенцэ ын легэтурэ ку ынтрерупериле де курент, пе каре президентул леӂитим Николас Мадуро ле консидерэ ун резултат ал атакурилор кибернетиче дин партя СУА.  Ачеяшь Америкэ есте гата сэ инвестяскэ 661 млн де доларь пентру комбатеря инфлуенцей «дэунэтоаре» русе ши ынкэ 250 млн пентру сусцинеря милитарэ а Украиней, Парламентул Еуропян чере стопаря проектулуй «Северный поток 2» ши а ексклус Русия дин нумэрул партенерилор стратеӂичь, дипломатул молдовян Андрей Негруца, каре а фост рекемат ын фебруарие 2019, а ревенит ла Москова.

Прешединтеле Републичий Молдова речент а фэкут о декларацие таре, ел а спус кэ ситуация интернационалэ акум есте потривитэ пентру солуционаря рапидэ а проблемей нистрене. «Ши пентру Русия, ши пентру УЕ ши СУА  ачастэ реӂиуне поате девени ун екземплу бун де солуационаре а конфликтелор ынгецате ши ной о вом фаче ын тимпул апропият», — а спус И.Додон. Чине «ной» прешединтеле Молдовей ну а кларификат. Ел доар а репетат тезеле каре ын Молдова се менцин де май мулць ань. Деспре федерацие нич ворбэ ну поате фи. Молдова промите сэ промовезе о политикэ екстернэ екилибратэ ши сэ се кондукэ де статутул де неутралитате перманентэ. Потривит опинией Кишинэулуй, Тирасполул требуе сэ се мулцумяскэ ши ку ачаста. Пуртэтоаря де кувынт а Министерулуй рус де Екстерне Мария Захарова а спус кэ афирмацииле луй И.Додон деспре о «резолваре рапидэ» а конфликтулуй нистрян сынт «рупте де реалитате».

Министерул нистрян де Екстерне а рэспунс ла декларация прешединтелуй молдав принтр-о алтэ декларацие.  Тентатива де а презента проприя визиуне а уней пэрць а конфликтулуй ка о солуцие а проблемей дипломаций ноштри ау нумит-о демонстративэ ши дезориентативэ ши й-а пропус домнулуй Додон сэ се кончентрезе асупра сетулуй де проблеме ку каре се конфрунтэ проприул луй стат ши, ын мэсура доринцей ши посибилитэцилор, сэ контрибуе ла реализаря деплинэ а ангажаментелор антериоаре але Молдовей ын прочесул де негочиерь ку Нистрения. Яр проблеме ын статул вечин сынт…

 Ын Молдова нумэрул тинерилор фэрэ окупацие а атинс ун ноу анти-рекорд — чирка 28% дин нумэрул тотал. Тендинца есте ын крештере кяр дакэ ауторитэциле ау анунцат о серие де стратеӂий ын ачест домениу. Де мулте орь тынэра ӂенерацие, пур ши симплу, ну есте аузитэ, яр организацииле негувернаментале каре ый репрезинтэ ынтымпинэ дификултэць де комуникаре ши промоваре а унор програме сау проекте де леӂь. Ын база унуй сондаж реализат ын рындул организациилор де тинерет, песте 90% ышь дореск сау мэкар о датэ с-ау гындит сэ плече песте хотаре темпорар сау дефинитив.  Апропо, чел май тынэр депутат ын ноул парламент молдовенеск аре 24 де ань, поате кэ «ынтинериря» депутацилор ва контрибуи ла ымбунэтэциря ситуацией.

Одатэ че ау фост анунцате резултателе финале але алеӂерилор ын парламентул Молдова, апаре ынтребаря, чине сынт акторий каре вор форма о виитоаре коалицие? Партидул Сочиалист ал РМ, каре ва авя ын ноул парламент 35 де мандате ,а анунцат сэптэмына речентэ кэ есте диспонибил сэ ексаминезе формаря уней евентуале мажоритэць парламентаре, порнинд де ла кытева принчипий пе каре ле ва пуне ла база орькэрор колаборэрь политиче. Пропунеря лансатэ де ПСРМ а фост респинсэ де Блокул Електорал «АКУМ», каре ва авя ын ноул парламент 26 де мандате. Потривит лидерилор ачестуя, БЕ «АКУМ» ши-а луат ангажаментул де а ну фаче алианце ку ПД ши ПСРМ, дар ши ку Партидул «ШОР», пе каре ле консидерэ «партиде олигархиче ши антиеуропене». Ын ачелашь тимп, мембри БЕ «АКУМ» ле чер ачестора сэ вотезе де урӂенцэ демитеря тутурор шефилор челор май импортанте институций ын стат ши ануларя системулуй микст де вот.

Демокраций пропун Блокулуй Електорал «АКУМ» функция де премиер ын вииторул Гуверн, ын казул ын каре ачештя вор фи гата сэ креезе о коалицие комунэ ку Партидул Демократ (ПД). БЕ «АКУМ» а рефузат о датэ инвитация ПД ла диалог ку привире ла кряря уней коалиций мажоритаре ын парламент. ПД а дечис сэ факэ о ноуэ о инвитацие мембрилор БЕ «АКУМ». Ачештя дин ноу ау рефузат. Демокраций афирмэ кэ ле ласэ тимп пынэ думиникэ сэ се гындяскэ.

Парламентул Марий Британий а апробат амынаря датей еширий цэрий дин Униуня Еуропянэ (Брексит). Ын ачест фел, гувернул британик ва требуи сэ експедиезе о соличитаре УЕ пентру аша-нумита амынаре техникэ а датей Брексит, пынэ пе 30 юние, ын казул ын каре Камера Комунелор ва путя апроба пынэ пе 20 мартие проектул де акорд пентру Брексит. Есте ворба де ачел акорд пе каре л-а респинс де доуэ орь.

Комисия Еуропянэ а декларат марць, дупэ че Парламентул Британик а респинс пентру а доуа оарэ планул актуализат Брексит, кэ резултателе вотулуй асупра Акордулуй ревизуит сынт регретабиле, адэугынд кэ УЕ а епуизат тоате мижлоачеле пентру а ажута Регатул Унит сэ ратифиче акордул де диворц.

Антериор, Униуня Еуропянэ а декларат кэ ну ва май пурта нич ун фел де негочиерь, дин моментул ын каре соарта Брексит ну есте кларэ деокамдатэ.

Николета Аӂер